برای اطمینان از سلامت و ایمنی کارکنان در محیطهای کارگاهی و صنعتی، استفاده از تجهیزات ایمنی امری ضروری است. این تجهیزات به کاهش خطرات و آسیبهای ناشی از فعالیتهای کاری کمک میکنند و انتخاب آنها باید بر اساس نوع فعالیت و میزان خطرات موجود صورت گیرد. تجهیزات ایمنی شامل کلاه ایمنی، کفش ایمنی، دستکش محافظ، جلیقه نجات، لباسهای ضدگاز و ضد اسید، ماسکهای تخصصی و کمربند ایمنی است که بر اساس استانداردهای ایمنی کارگاهها و مقررات صنعتی استفاده میشوند. در این مقاله قرار است لیست مهم ترین تجهیزات ایمنی را به شما معرفی کنیم. تا انتها با ما همراه باشید.
فهرست تجهیزات ایمنی ضروری
تجهیزات ایمنی برای حفاظت از افراد در برابر آسیبهای جسمی ناشی از حوادث مختلف طراحی شدهاند. هر یک از این تجهیزات برای محافظت در برابر خطرات خاصی ساخته شدهاند. در ادامه، فهرستی از این تجهیزات ارائه شده است:
- کلاه ایمنی: حفاظت از سر در برابر ضربهها و سقوط اشیاء سنگین.
- لباس کار ایمنی: شامل لباسهای مقاوم در برابر گازها، اسیدها و حرارت، مناسب برای شرایط خطرناک شیمیایی و حرارتی.
- عینک ایمنی: محافظ چشمها در برابر ذرات، مواد شیمیایی و نور شدید در فعالیتهایی نظیر جوشکاری یا آزمایشگاهها.
- گوشی ایمنی: کاهش تاثیر نویزهای بلند در محیطهای صنعتی پر سر و صدا.
- دستکش ایمنی: محافظت از دستها در برابر بریدگیها، سوختگیها، مواد شیمیایی و جریان برق.
- ماسک ایمنی: جلوگیری از ورود گرد و غبار، گازهای شیمیایی یا مواد مضر به سیستم تنفسی.
- کفش ایمنی: محافظت از پاها در برابر سقوط اجسام، لغزشها، مواد شیمیایی و جریان الکتریسیته.
- تجهیزات کار در ارتفاع: شامل کمربند ایمنی و ابزارهای جلوگیری از سقوط، مناسب برای فعالیت در ارتفاعات.
نقش تجهیزات ایمنی در محیط کار
تجهیزات ایمنی نه تنها از آسیبهای جسمی جلوگیری میکنند، بلکه با کاهش احتمال وقوع حوادث، افزایش بهرهوری و رعایت الزامات قانونی، محیط کاری ایمنتری را فراهم میآورند. کارفرمایان باید با تأمین و آموزش استفاده صحیح از این تجهیزات، سلامت کارکنان را تضمین کنند و سطح ایمنی در محیط کار را ارتقا دهند.
1- کلاه ایمنی
کلاه ایمنی یکی از تجهیزات حیاتی برای حفاظت از سر در برابر ضربهها و سقوط اجسام در محیطهای کاری است. هرچند مطابقت رنگبندی کلاه ایمنی با استانداردهای ANSI و OSHA الزامی نیست، اما عرفی نانوشته برای شناسایی سریع نقشها و وظایف افراد از طریق رنگبندی وجود دارد. در ادامه، رایجترین رنگها و کاربرد آنها آورده شده است:
- سفید: مخصوص سرپرستان، سوپروایزرها و مدیران.
- آبی: مورد استفاده برقکاران و تکنسینها.
- قرمز: ویژه آتشنشانان.
- سبز: مختص افسران ایمنی و مسئولین HSE.
- طوسی: مناسب برای بازدیدکنندگان و مهمانان.
- زرد: مخصوص کارگران و اپراتورها.
- قهوهای: مناسب برای جوشکاران و افرادی که با فرایندهای حرارتی و عملیات داغ کار میکنند.
رنگبندی کلاه ایمنی به شناسایی سریع مسئولیتها و نقش افراد در محیط کار کمک کرده و به برقراری نظم و ایمنی بیشتر در محیطهای صنعتی و کارگاهی میانجامد.
2- لباس کار ایمنی
لباس کار ایمنی به عنوان پوششی سراسری، وظیفه محافظت از بدن، دستها و پاها در برابر آسیبهای مختلف را بر عهده دارد. این نوع لباس که بخشی از تجهیزات ایمنی محسوب میشود، در دو نوع یکسره و دوتکه طراحی و عرضه میشود. فرم دوتکه آن شامل بلوز و شلوار است.
جنس لباسهای ایمنی بسته به نوع کاربرد آنها متفاوت است و معمولاً از مواد زیر تهیه میشود:
- الیاف طبیعی
- ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی
- یا در برخی موارد، کاملاً از الیاف شیمیایی و صنعتی
3- عینک ایمنی
گاگل ایمنی یا عینک ایمنی، یکی از تجهیزات ضروری برای محافظت از چشم در محیطهای کاری است. این عینکها با ویژگیهای خاصی طراحی شدهاند تا حداکثر ایمنی و راحتی را برای کاربران فراهم کنند:
- لنز شفاف: لنز این عینکها شفاف است تا دید واضحی را در حین کار فراهم کند.
- دسته انعطافپذیر: طراحی دستهها به گونهای است که در برابر ضربه مقاوم بوده و به راحتی نمیشکند.
- طول قابل تنظیم: طول دستهها قابل تنظیم است تا برای انواع فرمهای صورت مناسب باشد.
- زاویه دسته تنظیمپذیر: امکان تنظیم زاویه دستهها بر اساس فرم صورت کاربر وجود دارد.
4- گوشی ایمنی
گوشی ایمنی یکی دیگر از تجهیزات ضروری برای محافظت از گوشها در برابر آسیبهایی مانند صداهای بلند و نفوذ آب است. این ابزار در انواع و رنگهای متنوعی عرضه میشود و به کاهش یا حذف صداهای مضر کمک میکند. دو نوع رایج گوشی ایمنی عبارتاند از:
- ایرپلاگ: این نوع محافظ در مجرای خارجی گوش قرار میگیرد و به طور مؤثری صداهای آزاردهنده و آسیبرسان را کاهش میدهد. ایرپلاگها فضای بسیار کمی اشغال میکنند و گزینهای اقتصادی و کارآمد برای محافظت از گوشها محسوب میشوند.
- ایرماف: این نوع گوشی ایمنی شباهت زیادی به هدفون دارد و به همین دلیل به نام “گوشی هدفونی” نیز شناخته میشود. ایرمافها برای کاهش نویز در محیطهای پر سر و صدا بسیار مؤثر هستند و راحتی بالایی را در طول استفاده فراهم میکنند.
5- دستکش ایمنی
دستکش ایمنی یکی از تجهیزات ضروری برای محافظت از دستها در برابر خطرات مکانیکی، فیزیکی و سایر آسیبهای کاری است. این دستکشها به ویژه در فعالیتهایی مانند قصابی، سلاخی، کار در کشتارگاهها و مشاغلی که با خطرات جدی سروکار دارند، استفاده میشوند.
6- ماسک ایمنی
ماسک ایمنی یکی از تجهیزات مهم برای پیشگیری از بیماریها و محافظت از سیستم تنفسی در برابر آلودگیها و ویروسها است. استفاده نکردن از ماسک میتواند موجب ورود آلودگی به ریهها شود و مشکلاتی مانند بیماریهای ریوی، سرطان و اختلالات تنفسی را به دنبال داشته باشد. ماسک ایمنی همانند یک سپر محافظ، از ورود ذرات آلاینده و ویروسهایی همچون ویروس کرونا جلوگیری میکند. به همین دلیل، کادر درمان در محیطهای کاری برای حفظ سلامت خود از ماسکهای ایمنی استفاده میکنند.
7- کفش ایمنی
کفش ایمنی یکی از دیگر از موارد لیست مهم ترین تجهیزات ایمنی برای محافظت از پاها در برابر صدمات احتمالی و ضربات در محیطهای کاری است. این نوع کفش، علاوه بر عملکرد محافظتی، شباهتهایی در طراحی و ساختار با کفشهای ورزشی دارد.
در ادامه، اجزای مختلف یک کفش ایمنی ایدهآل و ویژگیهای کلیدی آن بررسی میشود:
-
- رویه کفش: بخش بالایی کفش که معمولاً از موادی مقاوم در برابر آسیبهای فیزیکی، حرارتی یا شیمیایی ساخته میشود.
- زیره کفش: قسمت زیرین کفش که برای مقاومت در برابر لغزش، سایش و ضربه طراحی شده و از موادی مانند لاستیک یا پلیاورتان تولید میشود.